About
g_translate
મૂળ લખાણ બતાવો
g_translate
અનુવાદ બતાવો
મુલનાયક :
શ્રી ચિંતામણી પાર્શ્વનાથ ભગવાનની પદ્માસન મુદ્રામાં 40 સેમીની શ્વેત વર્ણી (સફેદ રંગની) મૂર્તિ.
રાજા સંપ્રતિના સમયગાળાનું પ્રાચીન, 2250 વર્ષ જૂનું મંદિર.
એવું માનવામાં આવે છે કે આ મંદિરનું નિર્માણ રાજા સંપ્રતિ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. આ તીર્થ લગભગ 2250 વર્ષ જૂનું છે. બે માળના મંદિરમાં અલગ-અલગ સમયે અનેક જીર્ણોદ્ધારની કામગીરી કરવામાં આવી છે. દર વર્ષે હોળી પછી મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. ચૈત્ર કૃષ્ણના સાતમા દિવસે. શિયાળાની ઋતુમાં પૂજાનો સમય સવારે 6.00 વાગ્યાનો અને ઉનાળામાં સવારે 7.00 વાગ્યાનો છે.
સમ્રાટ ચંદ્રગુપ્તની લગામ દરમિયાન શ્રી સમયસુંદરજી ઉપાધ્યાય દ્વારા અને રાજા સંપ્રતિના શાસનકાળ દરમિયાન આર્ય શ્રી સુહસ્તી સૂરીશ્વરજીએ સ્થાપેલા મંદિરો ધરાવતા કેન્દ્ર સ્થાનની તક હોવાથી, જૈન ધર્મમાં આ તીર્થ સ્થાનનું ઘણું મહત્વ છે. મહાન કવિ શ્રી સમયસુંદરજી ઉપાધ્યાયે સંવત 1662માં તીર્થનું સુંદર વર્ણન કર્યું છે. દર વર્ષે ચૈત્ર કૃષ્ણ સપ્તમીના રોજ હોળી પછી પાટોત્સવ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
ઐતિહાસિક વિગતો :
આ સ્થળનું જૂનું નામ અર્જુનપુરી હોવાનું કહેવાય છે, જે પાછળથી ગંગાનક તરીકે ઓળખાય છે. તે એક પ્રાચીન શહેર છે. તેનું વર્ણન "શ્રી ગંગાણી મંડન"માં ઉપલબ્ધ છે. શ્રી સમયસુંદરજી ઉપાધ્યાય દ્વારા લખાયેલ, વિ.સં. 1662ના જ્યેષ્ઠ શુક્લ 12ના રોજ દુધેલા તળાવના કિનારે આવેલા ખોખર મંદિરના ભોંયરામાંથી 65 મૂર્તિઓ શોધવા માટે. તેમાંથી શ્રી પદ્મપ્રભ ભગવાનની મૂર્તિની સ્થાપના વિ.સં. 72 ની માઘ શુક્લ 8 ના રોજ કરવામાં આવી હતી. રાજા સંપ્રતિ. શ્રી પાર્શ્વનાત પ્રભુની બીજી સુવર્ણ મૂર્તિ સમ્રાટ ચંદ્રગુપ્ત દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. તે મૂર્તિઓ આજકાલ જોવા મળતી નથી અને તે સમયના હુમલાખોરોના ડરને કારણે પાછળથી જમીનની નીચે હોવાનું કહેવાય છે. દુધેલા તળાવ અને ખોખર મંદિર 9મી સદીમાં ઉપકેશનગરના શ્રી બોસાટ દ્વારા જીર્ણોદ્ધાર કરાવ્યા બાદ હજુ પણ અસ્તિત્વમાં છે. ભુરન્તોએ 12મી સદી દરમિયાન રિનોવેશનના કેટલાક ભાગ પણ કર્યા છે. 14મી સદી દરમિયાન આદિત્યગાન ગોત્ર સાથે જોડાયેલા શ્રી શાહ સારંગ દ્વારા તેના જીર્ણોદ્ધારના વર્ણનો ઉપલબ્ધ છે. 16મી સદીમાં બિકાનેરના જૈન શ્રાવકો દ્વારા ફરી એકવાર મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કરવામાં આવ્યો હતો. વી.એસ. 1982માં છેલ્લું નવીનીકરણનું કામ થયું. મૂળનાયક મૂર્તિ પર વી.એસ. 1914નો શિલાલેખ ઓળખવામાં આવ્યો છે. તેના રિનોવેશનના કેટલાક કામ બાદ તેની સ્થાપના થઈ હોય તેવું લાગે છે. શ્રી આદિનાથ ભગવાનની મિશ્ર ધાતુની મૂર્તિમાં VS 937 ની કોતરણી છે. આ મૂર્તિ ખૂબ જ જાદુઈ છે. મંદિરના ઉપરના માળે આવેલી શ્રી ધરમનાથ ભગવાનની મૂર્તિમાં સંવત 1684નું કોતરકામ છે.
ધર્મશાળા :
ભોજનશાળાની સુવિધા સાથે સારી રીતે જાળવણી કરવામાં આવી છે જેમાં 64 રૂમ છે.
રેલ્વે સ્ટેશન :
10 કિમી પર ઉમ્મેદ સ્ટેશન.
માર્ગ માર્ગ :
જોધપુર-ભોપાલગઢ રોડ પર જોધપુરથી 35 કિ.મી. બસો સવારે 8.00 વાગ્યે, બપોરે 12.00 વાગ્યે અને amp; જોધપુરથી 2.30 જ્યારે સવારે 10.00 વાગ્યે, બપોરે 1.00 વાગ્યે પરત આવે છે અને ગંગાણીથી અનુક્રમે સાંજે 4.30 કલાકે. બસ સ્ટેન્ડથી તીર્થ લગભગ 200 મીટરના અંતરે આવેલું છે. પવિત્ર સ્થાનો બનાદ, ઓસિયાન & કપરડાજી 20 કિમી, 30 કિમી & ગંગાણી તીર્થથી અનુક્રમે 65 કિમી.
Mulnayak :
Shwet varniy ( white coloured) idol of 40 cms in padmasan mudra of Shri Chintamani Parshwanath Bhagwan.
Ancient, 2250 years old temple of the period of King Samprati.
It is beleived that this temple was constructed by King Samprati. This teerth is about 2250 years old. Many renovation work has been done in the two storyed temple at different time. Fair is organised evry year after Holi. on seventh day of Chaitra Krishna. The poojan timings are 6.00 am during winter season and at 7.00 am during summer.
Being the oppurunity of the centre place having temples established by Shri Samaysundarji Upadhyay during the rein of samrat Chandragupta and by Arya shri Suhasti Surishwarji during rein of king Samprati, this teerth place has much importance in Jainism. Greater poet Shri Samaysundarji Upadhyay has beautifully described the teerth in samvat 1662. Patotsav mela is organised every year after Holi on Chaitra Krishna Saptami.
Historical Details :
Olden name of this place is said to be Arjunpuri, later on called as Ganganak. It is an ancient city. A description is available in the "Shri Gangani Mandan" written by Shri Samaysundarji Upadhyay, for finding 65 idols from the basement of a Khokhar temple situated at the bank of Dudhela pond on Jyeshtha Shukla 12 of VS 1662. Among those the idol of Shri Padmaprabh Bhagwan was established on Magh Shukla 8 of VS 273 by King Samprati. Another golden idol of Shri Parshwanat Prabhu was established by Samrat Chandragupt. Those idols are not seen nowadays and said to be under grounded later on having fear from the then attackers. Dudhela pond and Khokhar temple is still existing having renovated in 9th century by Shri Bosat of Upkeshnagar. Bhuranto has also done some part of renovation during 12th century. escriptions are available of its renovation done by Shri Shah Sarang belonging to Adityagaan Gotra during 14th century. The temple was once again renovated during 16th century by the Jain Shravak's belonging to Bikaner. Last renovatory work tok place in VS 1982. Inscription of VS 1914 is identified on the Moolnayak idol. It seems to be established after some of its renovation work. An mixed metallic idol of Shri Adinath Bhagwan has carvings of VS 937. This ido is very magical. Idol of Shri Dharamnath Bhagwan, which is present on the upper floor of the temple has carving of samvat 1684.
Dharamshala :
Well maintained dharamshala with the facility of bhojanshala having 64 rooms in it.
Railway Station :
Ummed station at 10 kms.
Road Route :
35 kms from Jodhpur on Jodhpur-Bhopalgarh road. Buses leaves at 8.00 am, 12.00 noon & 2.30 from Jodhpur while returns at 10.00 am, 1.00 pm & 4.30 pm respectively from Gangani. Teerth is about 200 meters distance from the bus stand. The holy places Banad, Osiyan & Kapardaji are at a distance of 20 kms, 30 kms & 65 kms respectively from Gangani teerth.
fmd_good
ભોપાલગઢ,
Jodhpur,
Rajasthan,
342606
account_balance
શ્વેતામ્બર
Temple
