About
g_translate
મૂળ લખાણ બતાવો
g_translate
અનુવાદ બતાવો
કોઈક સમયે, શ્રી હનુમાનજીની માતા તરીકે ઓળખાતો અંજનેરી તીર્થ વિસ્તાર, જેણે અપાર શક્તિ અને ક્ષમતા પ્રાપ્ત કરી છે, આજે જૈન સંસ્કૃતિના ઈતિહાસને તેની ભવ્યતા અને વૈભવ ગુમાવીને જર્જરિત અવસ્થામાં સાચવી રહ્યો છે.<
અગાઉના સમયમાં અંજનેરી ગામમાં અને તેની આસપાસ જૈનો મોટી સંખ્યામાં રહેતા હતા. અહીં આજે પણ દિગંબર જૈનોનો વારસો આપવામાં આવ્યો હતો. જૈન મંદિરો અને ગુફાઓ જર્જરિત હાલતમાં ઉભા છે. આ એક મંદિરમાં, ઈ.સ. 1142 (શકે 1063) નો એક સંસ્કૃતિ શિલાલેખ છે, જેમાં યાદવ કાળના ઉનચંદ્ર રાજાના મંત્રી તેમના વ્યવસાયને ધાર્મિક ફરજ માનીને અંજનેરી જૈન મંદિરને દાન આપતા હતા.
આ દાનથી મંદિરોનો જીર્ણોદ્ધાર કરવામાં આવ્યો છે.
વર્ષ 1708માં, જ્યારે અંજનેરી ખાતે મરાઠા પેશ્વા સામ્રાજ્યની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી, ત્યારે મંદિરોને પુનઃસ્થાપિત કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા. આની પુષ્ટિ ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ દ્વારા પણ કરવામાં આવી છે.
આ તીર્થ ક્ષેત્ર અંજનીના નામથી અંજનેરી અથવા અંજનાગીરી તરીકે ઓળખાય છે, અંજનીપુત્ર શ્રી હનુમાનની માતા, અનંત શક્તિની માતા અને અતુલ બલધારી અંજની. મહારાષ્ટ્ર સરકાર આ વિસ્તારને પ્રવાસન વિસ્તાર અને હિલ સ્ટેશન તરીકે વિકસાવવા જઈ રહી છે અને આ દિશામાં કામ શરૂ કરી દેવામાં આવ્યું છે. અહીં નવા મંદિરનું નિર્માણ અને મૂર્તિઓની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.
किसी समय में विराट वैभव विलासता को प्राप्त ,अपार शक्ति व सामर्थ्य रखनेवाले श्री हनुमानजी के माता के नाम से परिचित अंजनेरी तीर्थक्षेत्र आज अपनी वैभव विलासता खोकर जीर्णशीर्ण अवस्था मे जैन संस्कृति का इतिहास जतन कर रहा है।
पूर्व काल में अंजनेरी ग्राम के तथा आसपास के परिसर में जैन लोग काफी संख्या में रहते थे । यहाँ पर आज भी दिगम्बर जैनियों की धरोहर दि. जैन मंदिर एवं गुफाये जीर्ण अवस्था में खड़ी है। इसी एक मन्दिर में ई.स.११४२ (शके १०६३) साल का संस्कृति शिलालेख हे जिसमे यादव कालीन सेउणचंद्र राजा का मंत्री अपने व्यवसाय से धर्मकर्तव्य समझकर अंजनेरी जैन मंदिर हेतु दान देता था |
इसी दानराशि से मंदिरों का जीर्णोद्धार हुआ है सन १६७६ में अंजनेरी औरंगजेब के कब्जे में गया तब यहाँ के जैन मंदिर ध्वस्त किए गए तब से ही अंजनेरी की जैन धर्म प्रभावना लुप्त हो गई
सन १७०८ में अंजनेरी पर मराठा पेशवे का साम्राज्य स्थापित हुआ तब मंदिरों का जीर्णोद्धार का प्रयास हुआ । इस बात की पुष्टि अर्चिओलॉजिकल सर्वे ऑफ इंडिया ने भी की है।.
असीम सामर्थ्य एवं अतुल बलधारी अंजनीपुत्र श्री हनुमान की माता अंजनी के नाम से यह तीर्थक्षेत्र अंजनेरी अथवा अंजनगिरी के नाम से जाना पहचाना जाता है। महाराष्ट्र शासन इस क्षेत्र को पर्यटन क्षेत्र तथा हिल स्टेशन के रुप में विकसित करने जा रही है और इस दिशा में कार्य प्रारंभ भी किया जा चुका है। यहाँ नवीन मन्दिर का निर्माण व मूर्ति स्थापना हो चुकी हैं ।
fmd_good
નાશિક ત્ર્યંબક રોડ,
અંજનેરી,
Nashik,
Maharashtra,
422213
account_balance
ફોટોગ્રાફ
Temple
